นั่งอ่านข่าว Joe Biden รับตำแหน่งตัวแทนพรรคเดโมแครตอย่างเป็นทางการ ติดใจในคำพูดของเขาที่บอกว่าจะนำ ‘Soul of America’ กลับคืนมา
The Hill คลิปสปีชฉบับเต็ม
ไปนั่งย้อนดูข้อมูล ก็พบว่ามันเป็นธีมหลักของ Biden ที่ใช้ตลอดการหาเสียงรอบนี้ด้วย เรียกได้ว่าย้อนไปไกลตั้งแต่เดือนพฤษภาคม 2019 เลยด้วยซ้ำ (เขาใช้คำว่า Soul of the Nation สลับไปมากับ Soul of America)
I’m running for president to restore the soul of this nation, rebuild its backbone — the middle class, and unify all Americans.
If you’re with me, join us as we launch our campaign in Philadelphia this Saturday: https://t.co/a9SS6Ggm4Z pic.twitter.com/Ib7TWqFNUh
— Joe Biden (@JoeBiden) May 16, 2019
ดีกรีของคำว่า Battle for the Soul of the Nation เทียบเท่ากับ Make America Great Again ของ Trump และไปไกลถึงขั้นมีเสื้อยืดสกรีนประโยคนี้วางขายซะด้วย
ปัญหาคือฟังไปหลายๆ รอบก็ยังไม่ค่อยเข้าใจนักว่า Soul of America นี่หมายถึงอะไรกันแน่ แต่จากเว็บไซต์ของ Biden เองน่าจะตามที่แคปจอมา
ใจความหลักคือ อเมริกาเป็นประเทศใหม่ มีประวัติศาสตร์ไม่ยาวนัก ประมาณ 200 ปีกว่าๆ เท่านั้น แต่มันถูกสร้างขึ้นมาจากแกนของหลักคิดบางอย่าง เช่น “All men are created equal” ซึ่งเป็นประโยคในคำประกาศอิสรภาพ (Declaration of Independence) ที่เขียนโดย Jefferson
เมื่อบวกกับสถานการณ์เรื่องการแบ่งแยกสีผิวในอเมริกายุคปี 2020 ก็คงยิ่งเด่นชัด ว่า Biden พยายามชูเรื่องความเท่าเทียมของคน การไม่แบ่งแยกชนชั้น แต่ในอีกด้านก็ยังมี “จิตวิญญาณ” เรื่องความหวัง/ความฝัน (always full of hope) ซึ่งก็ตรงกับรากเหง้าเรื่อง American Dream หรือ Frontier Spirit ในยุคบุกเบิก ที่หายไปในช่วงหลัง
ในวิดีโอของ Biden ที่พูดเรื่อง Soul of America ได้ตรงที่สุด ก็ค่อนข้างชัดเจนว่า อ้างผู้นำในอดีต ตั้งแต่ Washington, Jefferson ที่พูดเรื่องเสรีภาพ, Lincoln ที่พูดเรื่องความเท่าเทียม การไม่แบ่งแยก, FDR ที่นำพาประเทศรอดปลอดภัยมาได้, การมองไปยังความฝันเบื้องหน้าของ JFK และมาจบที่เรื่องความยุติธรรมของ Obama
อ่านๆ ไปก็เริ่มเข้าใจว่า “จิตวิญญาณของอเมริกา” มันคือหลักการ ที่ไม่ใช่ตัวบุคคล แล้วก็เกิดคำถามขึ้นตามมาว่า ถ้าเป็นประเทศไทยเอง Soul of the Nation คืออะไรกันแน่
เมื่อทศวรรษ 2520 BBC เคยมาทำสารคดีชื่อเดียวกัน “Soul of a Nation” ที่ตามรอยในหลวงรัชกาลที่ 9 และพระบรมวงศานุวงศ์ในช่วงเวลานั้น
ถ้าว่ากันตามตรงแล้ว ในยุคของหลวงรัชกาลที่ 9 ก็ต้องถือว่าเป็น Soul of Nation อย่างไม่ต้องสงสัย ไร้ข้อกังขา
เพียงแต่พอมาถึงในยุคปัจจุบันปี 2020 ก็น่าตั้งคำถามเหมือนกันว่า บริบทของสังคมเปลี่ยนไปมาก ในหลวงภูมิพลก็ไม่อยู่แล้ว แล้วอะไรกันล่ะคือ Soul of Nation ของประเทศไทยในยุคหน้า