หนังสือที่กำลังอ่าน (จริงๆ คือฟัง audiobook) ตอนนี้คือ Hillbilly Elegy (ตามที่เคยเขียนไปเรื่องภูเขา Appalachian Mountains) มันเป็นหนังสือชีวประวัติของ “คนขาวยากจน” ในตอนกลางของอเมริกา ซึ่งมีศัพท์เรียกว่า Hillbilly หรือ Redneck
คนกลุ่มนี้ไม่ได้จนอย่างเดียว (จัดกลุ่มในทางเศรษฐกิจ) แต่มีวัฒนธรรม sub-culture ของตัวเองด้วย เพราะดินแดนแถบนี้ยากจนมาตั้งแต่สมัยอเมริกายุคบุกเบิกแล้ว เปลี่ยนผ่านอาชีพมาหลายอย่าง ตั้งแต่ตัดไม้ ทำเหมือง เป็นคนงานโรงงาน ฯลฯ มาถึงปัจจุบันก็ยังจนอยู่ ในแง่วัฒนธรรมมีความรักพวกพ้อง รักครอบครัว การใช้กฎหมู่เหนือกฎหมาย ฯลฯ แม้มีปัญหาเรื่องความรุนแรงในครอบครัว ติดยา ท้องวัยรุ่น ฯลฯ
ผู้เขียนคือ J.D. Vance เป็นคนที่โตมาในครอบครัว hillbilly มีความรุนแรงภายในครอบครัว (แม่เปลี่ยนผู้ชายบ่อย+ติดยา) แต่ได้รับการซัพพอร์ตจากยาย ทำให้สามารถถีบตัวขึ้นมาเรียนมหาวิทยาลัยได้ (จบโทกฎหมายจาก Yale Law School เลยนะ) แล้วมาเขียนเล่าเรื่องชีวิตของเขาให้อ่านกัน
หนังสือเล่มนี้ได้รับการยกย่องให้เป็นหนึ่งในหนังสือที่อธิบายว่าทำไม Trump ชนะเลือกตั้งปี 2016 และดังมานานพอสมควร เลยตามไปอ่านบ้าง
ดีเทลเรื่องชีวิตของ J.D. Vance อันนั้นไว้ว่ากันทีหลังเพราะยังอ่านไม่จบ 100% แต่ประเด็นที่คนพูดถึงเยอะ อ่านเองแล้วก็คิดว่าน่าสนใจ คือมุมมองของ J.D. Vance (แทนคนขาวกลุ่ม Hillbilly) ที่มีต่อ Barack Obama มันไม่ใช่สิ่งที่เราเคยคิดสักเท่าไร
หลักๆ เลยคือโอบามาอาจเป็นคนผิวดำ แต่วิถีชีวิตของเขามันคือคนขาว elite ดีๆ นี่เอง (แม้เขาจะไม่ได้ตั้งใจให้เป็นแบบนั้นก็ตาม ส่วนหนึ่งเพราะฝั่งแม่ของเขา และยายที่เลี้ยงเขามาคือคนขาว) ตั้งแต่จบปริญญาตรีจาก Columbia University, จบโทจาก Harvard, ทำงานด้านกฎหมาย (อาชีพสำหรับ elite คนขาว นอกเหนือจากหมอ) แต่งตัวดี เรียนดี สำเนียงเหมือนคนขาวผู้เจริญแล้ว แถมไม่มีข้อบกพร่องใดๆ ในชีวิต ซึ่งคนส่วนใหญ่ไม่เป็นเช่นนั้น
พูดง่ายๆ คือ Obama เพอร์เฟคต์เกินไป จนคนขาวกลุ่มนี้ “เข้าไม่ถึง” และรู้สึกอับอายเมื่อต้องนำชีวิตตัวเองไปเปรียบเทียบกับโอบามา
ประเด็นนี้น่าสนใจเพราะมันไม่ใช่เรื่องเหตุผล (logical) แต่มันเป็นเรื่องความรู้สึก (feeling) ล้วนๆ เลยชวนให้นึกถึงคำพูดของน้องคนหนึ่งที่รู้จักกันว่า “การเมืองเป็นเรื่องของ perception”
ภาพจาก Obama.org ตอนการเลือกตั้งปี 2008
