ในฐานะคนที่ชอบประวัติศาสตร์และแผนที่ ช่อง YouTube ที่ชอบมากอันหนึ่งคือ Geo History ที่เอาแผนที่มาวาดให้ดูเป็น timeline ว่าเกิดอะไรขึ้นบ้าง (เห็นภาพชัดทั้งแกนของมิติและเวลา)
หัวข้อหนึ่งที่ผมสนใจมานานคือ ประวัติศาสตร์ของการสำรวจทวีปใหม่ของชาวยุโรป ทั้งการสำรวจแอฟริกา อเมริกา และเส้นทางเดินเรืออื่นๆ ที่เราไม่ค่อยได้เรียนกันเท่าไรนักตามตำราประวัติศาสตร์พื้นฐานในระบบของไทย
บทความเก่าที่เคยเขียนถึง
คลิป European Conquest of America ของช่อง Geo History ตอบโจทย์นี้มาก ถึงแม้ไม่ได้เน้นเรื่องการสำรวจ (exploration) มากนัก เน้นไปที่การยึดครอง (conquest) แต่ก็ช่วยให้เราเห็นภาพชัดเจนขึ้นถึงความเคลื่อนไหวของนักสำรวจชาวยุโรป (โดยเฉพาะสเปนและโปรตุเกส) ช่วงศตวรรษที่ 16 หรือปี 1500 เป็นต้นมา
ประเด็นที่น่าสนใจจากคลิป
- การเรืองอำนาจของจักรวรรดิออตโตมันในราวปี 1450 ทำให้เส้นทางการค้าทางบกระหว่างยุโรป-เอเชียถูกตัดขาด ชาวยุโรปต้องหาเส้นทางใหม่
- เทคโนโลยีการเดินเรือที่ดีขึ้น ทำให้ชาวโปรตุเกส สำรวจฝั่งตะวันตกของทวีปแอฟริกาในช่วงปี 1480
- 1484 – โคลัมบัส เริ่มมีไอเดียเดินเรือไปทางตะวันตกเพื่อวนไปเอเชีย
- 1488 – Bartolomeu Dias นักสำรวจชาวโปรตุเกส เดินทางถึงแหลมกู้ดโฮปของแอฟริกา
- 1492 – โคลัมบัสค้นพบทวีปอเมริกา
- 1494 – สนธิสัญญา Treaty of Tordesillas แบ่งโลกกันระหว่างสเปนและโปรตุเกส
- 1497 – John Cabot นักสำรวจชาวอิตาลี (แต่เดินเรือของอังกฤษ) เดินทางไปเจอแคนาดา
- 1497 – Vasco Da Gama ล่องเรือข้ามแหลมกู๊ดโฮปได้สำเร็จ
- 1500 – Pedro Alvares Cabral นักสำรวจชาวโปรตุเกส ค้นพบบราซิลโดยบังเอิญ (ตั้งใจจะไปอินเดีย)
เท่ากับว่าในช่วงเวลา 12 ปี (1488-1500) นักสำรวจชาวยุโรปค้นพบ “โลกใหม่” กันรัวๆ ทั้งอเมริกาเหนือ อเมริกาใต้ และเส้นทางเดินเรืออ้อมแอฟริกา ถือเป็นยุคทองแห่งการเดินเรืออย่างแท้จริง และแสดงให้เห็นว่าเมื่อเทคโนโลยีการเดินเรือพัฒนาขึ้น มันก็เป็นการปลดล็อคหลายๆ อย่างของมนุษยชาติ (เช่นเดียวกับการสำรวจอวกาศ ที่ใช้เวลาแค่ 11 ปีนับจากตั้ง NASA จนถึงการส่งคนไปดวงจันทร์)
ในขณะที่
- การเดินทางรอบโลกของแมกเจลเลน ต้องรออีกราว 20 ปีหลังจากนั้น (1519)
- การค้นพบออสเตรเลีย ต้องรออีกราว 100 ปีหลังจากนั้น (นักสำรวจชาวดัทช์เจอในปี 1606)
- การค้นพบแอนตาร์ติกา ต้องรออีกราว 300 ปีหลังจากนั้น (เห็นแผ่นดินในปี 1820)
คลิปอื่นของช่องที่เกี่ยวกับประวัติศาสตร์ของทวีปอเมริกา
ประวัติศาสตร์ชาวพื้นเมืองอเมริกา
ประวัติศาสตร์การประกาศเอกราชของอาณานิคมต่างๆ ในทวีปอเมริกา