ฟัง podcast ของ Recode ตามเดิม ตอนล่าสุดเป็นอดีตผู้บริหารรุ่นแรกๆ ของ AOL ชื่อว่า Jean Case มาพูดเรื่องหนังสือเล่มใหม่ชื่อ “Be Fearless”
Vox ฟังไปได้สักพักทำไมรู้สึกว่านามสกุลมันคุ้นๆ แถมมีความเชื่อมโยงกับ AOL อีกด้วย นั่งนึกไปนึกมา อ๋อ เป็นเมียของ Steve Case นี่เอง (ไปค้นประวัติดูคือเป็นเมียคนที่สอง ที่แต่งงานตอนทำงานที่ AOL กันแล้ว)
ชื่อ Steve Case น่าจะจางหายไปกับกาลเวลานานแล้ว แต่ถ้าทันประวัติศาสตร์ยุค 90s ช่วงปลาย เขาคือชายที่ถูกจับตามองว่าจะยิ่งใหญ่เหนือ บิล เกตส์ เลยทีเดียว
Steve Case เป็นผู้ปลุกปั้น America On-Line หรือ AOL ในฐานะผู้ให้บริการอินเทอร์เน็ตแบบ dial-up รายแรกๆ ของอเมริกาในช่วงอินเทอร์เน็ตเริ่มบูม โดยขนาดบริษัทและรายได้ของ AOL ก็เติบโตอย่างรวดเร็วตามฐานลูกค้าที่เพิ่มขึ้นอย่างมากในช่วงนั้น และสามารถเอาชนะคู่แข่งร่วมยุคสมัยอย่าง CompuServe หรือ Prodigy ได้อย่างง่ายดาย
ปลายยุค 90s บริษัท AOL ที่เติบโตพรวดพราด ก็ไล่ซื้อกิจการบริษัทอินเทอร์เน็ตร่วมยุคเดียวกัน เช่น Netscape, ICQ, MapQuest, Winamp รวมถึงซื้อคู่แข่งคือ CompuServe เข้ามารวมด้วย
ในปี 2000 AOL ก็ขึ้นสู่จุดสูงสุด เมื่อหาญกล้าไปซื้อบริษัทสื่อ Time Warner ที่ใหญ่กว่าตัวเองซะอีก สร้างเป็นมหาอาณาจักรอินเทอร์เน็ต-สื่อที่เป็นต้นแบบของการหลอมรวมแบบ convergence และกลายเป็นอภิมหาดีลการควบกิจการที่ใหญ่เป็นอันดับต้นๆ ของโลก (165 ล้านดอลลาร์)
เรียกว่าตอนนั้น ราศีของ Steve Case จับมาก ถึงขนาดว่าทำอะไรก็เท่ไปหมด ปั้นดินเป็นดาว ขี่กระแสอินเทอร์เน็ต ซื้อกิจการสื่อยักษ์ใหญ่ ก้าวขึ้นเป็นผู้กำหนดชะตาโลกเทคโนโลยี (ตอนนั้นเขาอายุแค่ 42 ปีเอง)
ปกนิตยสาร TIME ปี 1997 – ภาพจาก TIME
แต่หลังจากนั้นไม่นาน ฟองสบู่ดอทคอมก็แตกโพละ
เมื่อบวกกับกระแสเทคโนโลยีที่เปลี่ยนไป โลกเปลี่ยนจากยุค dial-up เข้าสู่ยุคบรอดแบนด์ บริษัท ISP ยุคเดิมๆ ที่ปรับตัวไม่ทันก็ต้องล้มหายตายจากไป (สถานการณ์นี้เกิดขึ้นทั่วโลก อย่างเคสที่ไทย บริษัทยุคนั้นพวก KSC, INET, Loxinfo ที่ขายเน็ต dial-up ก็ต้องเปลี่ยนไปขาย corporate กันแทนทั้งหมด)
กรณีของ AOL ก็เช่นกัน ตลาด dial-up เข้าสู่ขาลง และ ISP กลายเป็นธุรกิจของบริษัทโทรคมนาคมหรือบริษัทเคเบิลทีวีที่เป็นเจ้าของสายแทน (สมัยก่อน บริษัทโทรศัพท์หรือเคเบิลทีวี ไม่ได้ให้บริการเน็ตด้วย และบริษัทอินเทอร์เน็ตมาเช่าสายไปใช้งานอีกที)
ตำนานของ Steve Case จึงจบลงอย่างเจ็บปวด ส่วนอาณาจักร AOL Time Warner เองก็ถูกผันกลับ AOL ถูกลดชั้นเป็นแค่ “แผนก” หนึ่งในบริษัทแม่ ที่ธุรกิจสื่อยังเป็นธุรกิจหลักอยู่ (เพราะธุรกิจอินเทอร์เน็ตไม่ปังอย่างที่คิดไว้) ก่อนจะเปลี่ยนชื่อกลับเป็น Time Warner เฉยๆ ไม่มีคำว่า AOL ในปี 2006 และสุดท้ายผันตัวมาเป็นธุรกิจสื่อออนไลน์ จนขายกิจการให้ Verizon ในเวลาต่อมา
อภิมหาดีลที่เคยถูกมองว่าจะยิ่งใหญ่ที่สุด จึงกลายเป็นอภิมหาดีลที่ล้มเหลวที่สุดไปแทน
Steve Case ลาออกจาก AOL Time Warner ในปี 2005 โดยหลังจากนั้นเขาก็ทำตัวเป็นอดีตซีอีโอที่ดี นั่นคือไม่ทำงานบริหารอีกแล้ว และหันไปลงทุนในสตาร์ตอัพแทน ซึ่งเขาก็ยังทำงานด้านนี้มาจนถึงปัจจุบัน (แถมผลงานก็ดีในระดับหนึ่งเลย แต่ไม่ใช่ประเด็นของบล็อกนี้)
ประเด็นในหนังสือและบทสัมภาษณ์ของ Jean Case ก็น่าสนใจ ไว้เขียนถึงต่อในตอนหน้าครับ ตอนนี้เป็นการรำลึกอดีตอย่างเดียว