เราเพิ่งเห็นการเปิดตัว Steam Deck เครื่องเล่นเกมพีซีพกพาของ Valve ที่ใช้ชิปคัสตอมจาก AMD แต่ตัวระบบปฏิบัติการเป็นลินุกซ์ แล้วใช้ Proton เพื่อให้เล่นเกมจากวินโดวส์ได้
เหตุผลเดียวเลยที่ Valve ต้องใช้ท่านี้ เป็นเพราะ Valve ไม่ได้เป็นเจ้าของวินโดวส์ ถ้าเกิดอยากใช้ Windows ด้วย ก็จำเป็นต้องซื้อไลเซนส์จากไมโครซอฟท์ ทำให้ต้นทุนแพงขึ้นมาก แถมควบคุมอะไรแทบไม่ได้เลย
ด้วยทั้งศักยภาพและข้อจำกัดของ Steam Deck ทำให้ผมคิดว่า ถ้าไมโครซอฟท์ลงมาทำเครื่องเกมพกพา (portable gaming device) มันก็เป็นเรื่องที่เป็นไปได้ และสมเหตุสมผลอย่างยิ่ง
เหตุเพราะไมโครซอฟท์มีทุกอย่างพร้อมแล้ว
- ฮาร์ดแวร์: ทำ Xbox มานานเกือบ 20 ปี
- ชิป: มีชิปคัสตอมของ AMD ตัวที่ใช้ใน Xbox Series X|S ล่าสุด
- OS: มีทั้งระบบปฏิบัติการ Xbox OS (Windows Core Custom) และ Windows ตัวเต็ม
- ซอฟต์แวร์: มีเกมที่รันบน Xbox ได้เป็นจำนวนมาก และเกมบน Windows ที่เยอะกว่าแพลตฟอร์มไหนๆ รวมถึงมีสตูดิโอเกมของตัวเองที่ใหญ่มาก
- อื่นๆ: มีบริการอย่าง xCloud ที่เป็น Cloud Gaming และ Game Pass Subscription
ถ้าลองเอาส่วนประกอบข้างต้นมาลองต่อจิ๊กซอเล่นๆ ออกมาเป็น Xbox Mini ใช้ตัวแกนเป็น Xbox ไปเลยเพื่อความเข้ากันได้
- SoC: ผมค่อนข้างเชื่อว่าใช้ SoC ของ Xbox Series S ตัวล่าง เอามา down clock หรือตัดสมรรถนะบางอย่างลงอีกนิด น่าจะใช้ได้เลย (Steam Deck ก็มาท่านี้)
- Controller: ใช้การวางปุ่มของจอย Xbox ที่คนทั้งโลกคุ้นเคยอยู่แล้ว
- OS: ใช้ Xbox OS ตัวเดียวกับคอนโซลหลักไปเลย
- ซอฟต์แวร์: รันเกม Xbox แบบ local ซื้อเกมแยก + เล่นเหมาจ่ายผ่าน Game Pass + เกมไหนหนักจริงๆ ให้เล่นผ่าน xCloud
ภาพตัวอย่าง คือจอย Backbone One สำหรับต่อ iPhone เล่นเกม xCloud อย่างเดียว แต่ถ้ามี Xbox Mini จริงๆ หน้าตาน่าจะไม่ต่างจากนี้มาก
ข้อดีของวิธีนี้คือ นักพัฒนาสาย Xbox แทบไม่ต้องทำอะไรเพิ่มเลย เป็นแค่สร้าง hardware profile ใหม่อีกอัน (เหมือน Series X|S ที่คนละ profile กัน) ในฝั่งคนเล่นก็คือเป็นการเอาเครื่อง Xbox ไปต่อจอ ใส่แบต แล้วถือไปเล่นนอกบ้านได้เลย
อัพเดต: หลังเขียนบล็อกนี้ไปหนึ่งวัน Digital Foundry มีแกะ Xbox Series S ให้ดู คิดว่าถ้าลดสเปกลงหน่อยน่าจะยัดลง portable ได้
ข้อเสียคือจะเล่นเกมที่มีเฉพาะพีซีบางเกมไม่ได้ อย่างเกมของไมโครซอฟท์เองคือ Age of Empires IV เกมดังอื่นๆ ที่พอนึกออกคือ Dota 2, World of Warcraft และเกมสายวางแผนทั้งหลาย ซึ่งเอาจริงมันก็ไม่ได้เยอะมากในแง่จำนวน
ไมโครซอฟท์ไม่น่าจะอยากทำ Windows portable ด้วยปัจจัยเรื่อง optimization แต่ถ้าอยากรองรับเกมเหล่านี้จริงๆ ก็อาจใช้ท่า xCloud ที่ระบบข้างหลังเป็นพีซีมารัน (แทนที่จะเป็น Xbox blade แบบในปัจจุบัน) แต่รวมๆ แล้วก็คิดว่าไม่คุ้มทำอยู่ดี เพราะเกมมันไม่เยอะ เกมที่อยู่บน Xbox ก็น่าจะครอบคลุมประมาณ 90% ของเกมที่เล่นบนพีซีแล้ว
ดังนั้นมันคงไม่ใช่ผลิตภัณฑ์ที่ออกมาตีกับ Steam Deck โดยตรง (แต่ 90% ก็น่าจะทับซ้อนกัน) ถ้าดูจากเกมที่ Steam Deck นำมาเป็น showcase คือ Control, Doom Eternal, Hades, Ghostrunner, Jedi Fallen Order, Dead Cell ทุกเกมล้วนมีบน Xbox ทั้งสิ้น ฟีเจอร์ที่ขาดไปน่าจะเป็นฟีเจอร์พวก social/achievement/workshop ของ Steam เท่านั้น (ซึ่ง Xbox Live ก็มีเกือบทุกอย่างอีกเหมือนกัน)
ปัจจุบัน Xbox Series S ตั้งราคาขายที่ 299 ดอลลาร์ ในขณะที่ Steam Deck ขาย 399 ดอลลาร์ (รวมจอแล้วและแบตเตอรี่แล้ว) หากไมโครซอฟท์สามารถทำราคา 399 ดอลลาร์เท่ากันได้ (ซึ่งก็ไม่น่าจะยากนัก) Valve น่าจะเจอคู่แข่งที่สมน้ำสมเนื้อแน่นอน