ปีนี้อ่านหนังสือเล่มได้น้อยมาก แต่เล่มที่ซื้อมาตอน 12.12 (นายอินทร์ลดราคา 15% ทั้งร้าน) และอ่านจบในเวลาอันรวดเร็วคือ Shoe Dog หนังสืออัตชีวประวัติของ Phil Knight ผู้ก่อตั้ง Nike
ฉบับภาษาไทย แปลโดย ไอริสา ชั้นศิริ, สำนักพิมพ์อมรินทร์
สรุปประเด็นแบบสั้นๆ
- เมื่อพูดถึง Nike เรามักนึกถึงคู่แข่งตัวฉกาจคือ Adidas แต่หนังสือเล่มนี้เล่าถึงการต่อตั้งบริษัท Blue Ribbon (ชื่อเดิมของ Nike Inc.) ที่เริ่มจากการเป็นตัวแทนจำหน่ายขายรองเท้า Onitsuka Tiger ของญี่ปุ่นในสหรัฐอเมริกา
- Blue Ribbon ขาย Onitsuka อยู่นานถึง 7 ปี (นับจากวันก่อตั้งปี 1964-1971) จนสายสัมพันธ์เปลี่ยนไป Onitsuka พยายามเข้ามาทำตลาดอเมริกาเอง ในขณะที่ Nike ก็ต้องหาโรงงานผลิตรองเท้าเอง ทำแบรนด์เอง
- เรียกได้ว่าสายสัมพันธ์ของ Nike & Onitsuka คือคนรักเก่าที่อยู่ๆ กันไปทะเลาะกันนั่นเอง
- หนังสือเล่าถึงประวัติของ Nike ยุคแรกที่ขาย Onitsuka (1964-1971) และตามด้วย Nike ยุคที่สอง (1971 จนถึงขายหุ้น IPO เข้าตลาดหลักทรัพย์ในปี 1980)
- ต้องบอกว่า Nike เป็นบริษัทรองเท้าที่มีอายุ “ค่อนข้าง” ใหม่ด้วยซ้ำ (ปัจจุบันอายุ 55 ปี ก่อตั้ง 1964) เมื่อเทียบกับ Adidas (1924), Reebok (1958), Kappa (1906), Fila (1911), Wilson (1913), Mizuno (1906), New Balance (1906), Converse (1908) หรือ Onitsuka (ปัจจุบันคือบริษัท Asics, ก่อตั้ง 1949)
- ส่วนเก่าสุดที่หาเจอคือ Le Coq ของฝรั่งเศส (1882) กับ Spalding (1876)
- ดังนั้น ปัจจุบัน Nike เป็นบริษัทที่ใหญ่ที่สุดในโลกต้องถือว่า very impressive
- บริษัทรองเท้ากีฬาหน้าใหม่ๆ ที่อายุน้อยกว่า Nike ที่ดังๆ หน่อยน่าจะมีแค่ Under Armour (1996) หรือไม่ก็พวกแบรนด์จีนอย่าง Li-Ning (1989), Anta (1994)
- Nike ก่อตั้งโดยเครือข่ายนักวิ่งจากมหาวิทยาลัย University of Oregon ซึ่งถือว่าเป็นโซนค่อนข้างบ้านนอกของสหรัฐ (เมื่อเทียบกับเมืองใหญ่ๆ อย่างแอลเอ ซานฟราน นิวยอร์ก ชิคาโก)
- Phil Knight เป็นนักศึกษาจบใหม่ สนุกกับการเดินทางรอบโลกหาประสบการณ์ และไปนำเข้ารองเท้า Tiger จากญี่ปุ่นมาเร่ขายแบบเซลส์แมน พอธุรกิจบูมก็ไปดึงเอาโค้ชวิ่งคือ Bill Bowerman มาร่วมถือหุ้นด้วย จากนั้นก็เอาเครือข่ายนักวิ่งของ Bowerman เข้ามาทำงานเป็นผู้บริหารในยุคแรกๆ
- Bowerman เป็นสุดยอดโค้ชวิ่งในสมัยที่การวิ่งยังไม่บูมแบบปัจจุบัน เขาเป็น geek ด้านการปรับรองเท้าวิ่งมาตั้งนานแล้ว ทำให้ Blue Ribbon/Nike แทบไม่มีปัญหาเรื่องการสร้างผลิตภัณฑ์ เพราะผู้ถือหุ้นรู้ดีกว่าใคร เป็น product owner มาตั้งแต่แรก
- ปัญหาของ Nike ถ้าไม่นับเรื่องแตกหักกับ Onitsuka กลับไปอยู่ที่การหมุนเงินให้ทันใช้ เพราะเป็นธุรกิจด้านการนำเข้า/ผลิต ที่ต้องใช้เงินมากมาหมุนเวียน ตลอดเล่มของหนังสือคือ Phil Knight มีปัญหาเรื่องนี้มากที่สุด (จนสุดท้ายต้องยอม IPO เสียหุ้นเพื่อระดมเงินสด)
- คาแรกเตอร์ของ Phil Knight จะค่อนข้าง emotional อยู่พอสมควร ซึ่งสะท้อนมาในหนังสือเล่มนี้ บทแรกๆ จะงงๆ นิดนึงเพราะออกแนวจิตวิญญาณหน่อยๆ แต่ผ่านไปสัก 20% แล้วจะมันส์มากแบบวางไม่ลง โดยเฉพาะดราม่ากับ Onitsuka