Pivot to Asia

Photo by @Georgios Karamanis

อ่านบทความ How to fix U.S. foreign policy ของ Noah Smith นักเศรษฐศาสตร์ที่ติดตามอยู่ เขียนไว้เมื่อต้นปี 2021 ช่วงที่ Biden เพิ่งมารับตำแหน่งใหม่ๆ

Smith เสนอว่ารัฐบาล Biden ควรปรับนโยบายต่างประเทศ โดยเฉพาะด้านความมั่นคงของสหรัฐเสียใหม่ (หลังยุค Trump) โดยข้อเสนอของเขามี 3 ประการ

1. Pivot to Asia, for real this time
2. Help defend allies instead of trying to maintain hegemony
3. Stop trying to shun countries into changing

Pivot to Asia

ประเด็นที่ผมสนใจคือข้อ 1 Pivot to Asia

คำว่า Pivot to Asia หรือ “หันมาสนใจเอเชีย” มีต้นประโยคคือ “เลิกสนใจตะวันออกกลาง” ซึ่งเป็นสิ่งที่สหรัฐพยายามทำมาสักระยะแล้ว หลังติดหล่มสงครามในตะวันออกกลางมายาวนาน

เหตุผลที่ Smith เสนอให้ลดความสนใจจากตะวันออกกลาง คือ

1. ชาวตะวันออกกลาง ยังไงก็ไม่ชอบอเมริกา ด้วยเหตุผลทางศาสนา-วัฒนธรรม สหรัฐพยายามทำอะไรก็ไม่ทำให้คนตะวันออกกลางหันมารักได้อยู่ดี
2. ผลประโยชน์ของสหรัฐในตะวันออกกลางลดลง ผลประโยชน์ที่ว่าคือ
   1. น้ำมัน ซึ่งลดความสำคัญลงไปมาก เพราะเทคโนโลยีพลังงานใหม่ๆ รวมถึงกระแสรถยนต์ EV + เทคโนโลยีการขุดเจาะ shale gas สหรัฐ ทำให้สหรัฐไม่ต้องพึ่งพาน้ำมันจากภายนอกแล้ว
   2. ผู้ก่อการร้าย ต้องถือว่าสหรัฐประสบความสำเร็จในการปราบ al Queda และ ISIS ไม่ให้มาคุกคามสหรัฐได้อีก ดังนั้นก็ไม่จำเป็นต้องมีทหารประจำการในภูมิภาคนี้แล้ว
3. การเมืองตะวันออกกลาง กลายเป็นการเมืองระหว่าง 4 ประเทศใหญ่ในภูมิภาค ได้แก่ ตุรกี อิหร่าน รัสเซีย ซาอุดิอาระเบีย และใช้สงครามตัวแทน (proxy war) ปะทะกันในประเทศอื่นๆ แทน เช่น ซีเรีย ลิเบีย เยเมน อาร์เมเนีย-อาร์เซอร์ไบจาน ดังนั้นอเมริกาก็ไม่ควรเข้าไปยุ่ง

ในอีกด้าน Smith เสนอว่า เอเชียกลับเป็นด้านกลับของตะวันออกกลาง เพราะ

1. ประเทศในเอเชียต่างกลัวจีน หรือมีความขัดแย้งกับจีนอยู่ก่อนแล้ว เลยต้องพยายามเข้าหาอเมริกาให้มากขึ้นในแง่ความมั่นคง อิมเมจของอเมริกาดีกว่ามาก
2. อเมริกามีผลประโยชน์ในเอเชียมากกว่า แค่ญี่ปุ่นประเทศเดียวก็มี GDP เยอะกว่าตะวันออกกลาง-แอฟริกาเหนือรวมกันแล้ว เอเชียยังมีประชากรมากที่สุดในโลกด้วย สำคัญกว่าตะวันออกกลางมาก
3. ไดนามิกการเมืองในเอเชีย มีจีนใหญ่กระโดดอยู่ประเทศเดียว แถมยังมีข้อขัดแย้งพรมแดนกับประเทศอื่นมาก

Smith ยังมีเขียนบทความเรื่องจีนไว้ละเอียด ซึ่งจะยังไม่กล่าวถึงในบทความนี้

Smith อัพเดตเรื่องนี้อีกครั้งในเดือนสิงหาคม 2023 (ก่อนสงครามอิสราเอล-ฮามาสปะทุขึ้น) บอกว่ารัฐบาล Biden ทำสิ่งต่างๆ ได้ดีกว่าที่เขาประเมินไว้เสียอีก

• การถอนตัวจากตะวันออกกลางทำได้ดี เป็นระเบียบแบบแผน ไม่มีคนอเมริกันเสียชีวิตจากตาลีบันแม้แต่คนเดียว
• ตอบสนองต่อสงครามยูเครนได้เร็ว ความช่วยเหลือจากอเมริกาทำให้ยูเครนยังรักษาประเทศไว้ได้ และยุโรปก็กลับมารวมกันติดเพื่อต่อกรกับรัสเซีย ในอีกทางรัสเซียก็อ่อนแรงลงมาก
• รัฐบาล Biden กลับมาสนใจเรื่องเอเชีย ตัวอย่างคือ Biden จัดประชุมผู้นำญี่ปุ่นและเกาหลีเหนือที่ Camp David ซึ่งทำให้สองชาตินี้กลับมาร่วมใจกันได้ (เพื่อป้องกันจีน)