พระราชวังต้องห้าม (Forbidden Palace) ที่ปักกิ่งในปัจจุบัน เดิมทีเป็นพระราชวังเก่าของมองโกลในยุคราชวงศ์หยวน
จากนั้น จูหยวนจาง ทำศึกขับไล่มองโกลออกไปจากแผ่นดินจีน ตั้งราชวงศ์หมิง โดยเลือกเมืองนานกิง (ปัจจุบันคือ “นานจิง” nanjing) เป็นราชธานี
จูหยวนจาง ตั้งบุตรชายคนที่สี่คือ เอี้ยนอ๋อง จูตี้ (Zhu Di) ไปกินเมืองปักกิ่ง ปกป้องชายแดนทางเหนือ หลังจูหยวนจางตาย หลานปู่คือ จูหวินเหวิน ขึ้นเป็นฮ่องเต้ต่อ และส่งทหารไปปราบอำนาจของพระอาทั้งหลาย แต่จูตี้กบฎ และยกทัพจากทางเหนือ มายึดเมืองหลวงนานกิงได้ ขึ้นเป็นฮ่องเต้แทน (รายละเอียดอยู่ในนิยายเรื่อง “พยัคฆราชซ่อนเล็บ”)
จูตี้ขึ้นเป็นฮ่องเต้ที่นานกิงไม่นาน ก็ประกาศย้ายเมืองหลวงกลับไปที่ปักกิ่ง (ด้วยหลายเหตุผล ทั้งเป็นฐานเดิมของตัวเอง และต้องการไปคุมพื้นที่ป้องกันมองโกล) ขยายพระราชวังเก่ายุคมองโกล เป็นพระราชวังหลวงอย่างเป็นทางการ
ราชวงศ์หมิงใช้ปักกิ่งเป็นเมืองหลวงนับตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา พอเผ่าแมนจูรบชนะแผ่นดินจีนได้ ก็ใช้พระราชวังเดิมสืบต่อมาจนสิ้นระบอบจักรพรรดิ (จูตี้ประกาศย้ายเมืองหลวงปี 1403 ราชวงศ์ชิงล่มสลายปี 1911 คือเป็นเมืองหลวงต่อเนื่องนานถึง 500 ปี)
หลังระบอบจักรพรรดิล่มสลาย รัฐบาลจีนพรรคก๊กมินตั๋งที่นำโดยซุนยัตเซ็น (และสืบทอดมายังเจียงไคเช็ค) กลับไปใช้นานกิงเป็นเมืองหลวงอีกครั้ง (ด้วยเหตุผลว่าต้องการปลดแอกจากระบบเดิม + หนีอิทธิพลขุนนางยุคเก่า) จนกระทั่ง พรรคคอมมิวนิสต์จีนในยุคเหมาเจ๋อตง รบชนะพรรคก๊กมินตั๋ง ก็ประกาศย้ายเมืองหลวงกลับมาที่ปักกิ่งอีกครั้งในปี 1949 มาจนถึงปัจจุบัน
เรียกได้ว่า ประวัติศาสตร์จีนในรอบ 750 ปีที่ผ่านมา (นับจากตั้งราชวงศ์หยวนปี 1271) เป็นเรื่องของเมืองหลวงเหนือ (เป่ย) และใต้ (หนัน) สลับกันไปมา แต่ส่วนใหญ่อยู่ที่เป่ยจิงหรือปักกิ่งมากกว่า ซึ่งพระราชวังต้องห้ามที่เราเห็นในปัจจุบัน ถือเป็นสัญลักษณ์แสดงความรุ่งเรืองของปักกิ่งที่สะสมต่อเนื่องมา 700 กว่าปีนั่นเอง
คำถามที่สงสัยคือ แล้วพระราชวังที่นานจิงล่ะ ยังอยู่มั้ย หลังจูตี้ย้ายเมืองหลวงไปปักกิ่งแล้วมันเป็นอย่างไรต่อ
เลยไปค้นคำตอบจาก Wikipedia พบว่าพระราชวังของราชวงศ์หมิง ที่สร้างโดยจูหยวนจางนั้น พังไปนานแล้ว
หลังจูตี้ย้ายเมืองหลวงไปแล้ว นานจิงมีสถานะเป็น “เมืองหลวงสำรอง” โดยยังมีขุนนางประจำการอยู่ แต่ศูนย์อำนาจย้ายไปอยู่ปักกิ่งแล้ว เมื่อฮ่องเต้ไม่อาศัยอยู่ในวังแห่งนี้ วังก็ค่อยๆ เสื่อมโทรมลง ไม่มีคนบำรุงรักษา และเจอเหตุไฟไหม้อยู่หลายครั้ง โดยไม่ได้ซ่อมแซม
พอมาถึงยุคราชวงศ์ชิง วังแห่งนี้กลายเป็นฐานทัพของกองทหาร (8 กองธงที่เราเห็นจากเรื่อง ดาบมังกรหยก) และค่อยๆ ถูกรื้อถอนออกไปใช้ทำอย่างอื่น
ปัจจุบัน พระราชวังหมิงเหลือแต่ซากกำแพงหรือประตูที่สร้างด้วยหินหรืออิฐ และมีสถานะเป็นสวนสาธารณะ Nanjing Ming Palace Museum Relics Park
ถ้ามีโอกาสไปเที่ยวนานกิงก็น่าไปเยือน