เชื่อว่าทุกคนที่เข้ามาอ่านคงตอบคำถามว่า “ทำไมไดโนเสาร์ถึงสูญพันธุ์” ด้วยคำตอบว่า “อุกกาบาตชนโลก เกิดฤดูหนาวอันยาวนาน ไดโนเสาร์เลยตายหมด” (เหตุการณ์นี้เรียกว่า K-Pg)
แต่ถ้าถามต่อไปว่า “อุกกาบาตลูกที่ทำให้ไดโนเสาร์สูญพันธุ์ ชนโลกตรงจุดไหน” อันนี้เริ่มยากละ คิดว่ามีแค่ไม่กี่คนที่ตอบได้
คำตอบ (ที่ไม่คอนเฟิร์ม 100% แต่ก็เป็นที่ยอมรับกันทั่วไป) คือชนที่ประเทศเม็กซิโกครับ
เม็กซิโกจะมีคาบสมุทรใหญ่อยู่อันหนึ่งเรียกว่า คาบสมุทรยูคาตัน (Yucatan) จุดที่ชนก็คือบริเวณนี้แหละ โดยศูนย์กลางของรัศมีการชน ปัจจุบันถือว่าอยู่ในทะเล แต่ก็ยังมีร่องรอยให้เห็นบ้างเล็กน้อยบนแผ่นดิน (มันชนกันมานานแล้ว ร่องรอยหลุมอุกกาบาตก็พังทลายไปมาก)
ปากปล่องอุกกาบาตอันนี้เรียกว่า Chicxulub crater โดยมีเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 150 กิโลเมตร รายละเอียดเชิงลึกอื่นๆ ไปอ่านใน Wiki กันเองเนอะ
อุกกาบาตใหญ่ขนาดให้ไดโนเสาร์สูญพันธุ์แบบนี้ ก็น่าจะเป็นปล่องอุกกาบาต (crater) ที่ใหญ่ที่สุดในโลกถูกไหมครับ
คำตอบคือไม่ใช่ซะงั้น (อ้าว)
โลกเรามีร่องรอยโดนอุกกาบาตชนเป็นจำนวนไม่น้อย และมีหลายรอยที่ยังพิสูจน์ได้ไม่ชัดว่าเป็นรอยอุกกาบาตจริงๆ หรือเป็นหินฟอร์มตัวกันให้มันดูคล้ายๆ
รอยที่พิสูจน์ได้แล้วและใหญ่ที่สุด (ใหญ่กว่า Chicxulub ที่ตามมาเป็นอันดับสอง) คือ Vredefort crater ที่ประเทศแอฟริกาใต้ เส้นผ่านศูนย์กลางในปัจจุบันอยู่ประมาณ 160 กิโลเมตร เฉือนกันนิดหน่อย แต่คาดกันว่ารอยดั้งเดิมกว้างถึง 300 กิโลเมตรเลยทีเดียว
รอยที่เม็กซิโกอาจเห็นไม่ค่อยชัด แต่รอยของแอฟริกาใต้นี่เห็นชัดเจนจากบนฟ้าเลยแหละ
ซูมเข้าไปดูใกล้ๆ อีกนิด เห็นชัดเจนมาก
ระหว่างไล่ดูแผนที่โลกอยู่ ก็บังเอิญไปเจอร่องรอยเป็นวงกลมขนาดใหญ่มากที่แคนาดา ชัดเจนแบบเห็นด้วยตาเปล่าขนาดซูมออกแบบสุดๆ
ซูมเข้าไปใกล้ๆ โอ้ นี่มันดวงตาของเซารอนรึเปล่า
ร่องอุกกาบาตอันนี้เรียกว่า Manicouagan เป็นหลุมอุกกาบาตขนาดใหญ่อันดับ 5 เส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 100 กิโลเมตร อยู่ในมณฑลควิเบกของแคนาดา ร่องกลมสวยมาก ปัจจุบันตรงกลางกลายเป็นเกาะเทียมที่มีแม้น้ำรอบล้อมไปเรียบร้อยแล้ว (ถือเป็นเกาะกลางทะเลสาบที่ใหญ่เป็นอันดับสองของโลก)
ในภาพที่เอามายังมีรอยโค้งด้านซ้ายมือ ที่ปัจจุบันเรียกว่าทะเลสาบ Mistassini ซึ่งยังไม่สามารถพิสูจน์ได้แน่ชัดว่าเป็นรอยอุกกาบาตด้วยหรือไม่ ถ้าหากเป็นจริงๆ ก็จะเป็นรอยอุกกาบาตที่ใหญ่ที่สุดในโลก ขนาดใหญ่ไจแอนต์เลยคือเส้นผ่านศูนย์กลาง 600 กิโลเมตร
ใครสนใจดูร่องรอยอื่นๆ อ่านได้จาก List of impact craters on Earth