ภาพวาดเรือ Victoria เรือลำแรกที่เดินทางรอบโลก
เมื่อเรานึกถึงนักสำรวจที่มีชื่อเสียงในอดีต เรามักนึกถึงชื่ออย่างโคลัมบัส วาสโกดากามา หรือ แมกเจลเลน แต่กลับลืมชื่อของ “เรือ” ที่พาพวกเขาเหล่านี้ไปยังดินแดนใหม่ๆ ของมนุษยชาติ
บทความนี้เลยลองรวบรวมชื่อของเรือที่สำคัญในประวัติศาสตร์ มาดูกันว่าเรือชื่ออะไร และเส้นทางหลังจากนั้นของเรือแต่ละลำเป็นอย่างไรบ้าง
Santa Maria / Pinta / Nina
- นักสำรวจที่นั่งเรือนี้: Christopher Columbus
- ผลงาน: ค้นพบทวีปอเมริกา
- ปีที่ทำผลงาน: 1492
เรือ “ซานตามาเรีย” เป็นเรือหลักในบรรเรือสามลำของกองเรือโคลัมบัส (อีก 2 ลำคือ Pinta และ Nina) ที่เดินทางไปเจอทวีปอเมริกา (ซึ่งในที่นี้คือเกาะบาฮามัส คิวบา เฮติ ยังไปไม่ถึงทวีปอเมริกาจริงๆ)
น่าเสียดายว่า เรือ Santa Maria สร้างประวัติศาสตร์ได้ แต่ไม่สามารถกลับไปยุโรปได้ เพราะล่มที่เฮติในวันคริสต์มาสปี 1942 และพังเกินกว่าจะซ่อมแซมได้ ทำให้โคลัมบัสสั่งให้รื้อไม้ออก ซึ่งภายหลังนำมาใช้สร้างป้อมแทน (สมอเรือ Santa Maria ยังอยู่ในพิพิธภัณฑ์ที่เฮติ)
เรือ Nina และ Pinta กลับมาถึงสเปน กรณีของ Nina ยังถูกใช้สำรวจทางทะเลอีกหลายครั้ง โดย Nina มีข้อมูลปรากฏครั้งสุดท้ายในปี 1501
São Gabriel
- นักสำรวจที่นั่งเรือนี้: Vasco da Gama
- ผลงาน: เดินทางอ้อมแหลมกู้ดโฮปไปถึงอินเดีย
- ปีที่ทำผลงาน: 1497-1498
São Gabriel เป็นหนึ่งในเรือ 4 ลำของกองเรือวาสโก ดา กามา ที่เดินทางจากยุโรป อ้อมแหลมกู้ดโฮปไปยังอินเดียได้สำเร็จ โดยเรืออีก 3 ลำคือ São Rafael และ São Miguel (อีกลำไม่ทราบชื่อ)
เส้นทางขาไปไม่มีปัญหาใดๆ แต่ขากลับมายุโรปมีปัญหาเรื่องลมมรสุม เรือ São Rafael ต้องถูกเผาทิ้งไปที่ชายฝั่งแอฟริกาตะวันออก เหลือเพียงเรือ São Gabriel และ São Miguel กลับมาถึงยุโรปได้ในปี 1499 (วาสโกดากามา ลงเรือไปก่อนถึงยุโรปเพราะพี่ชายป่วย แต่ตามกลับมาในภายหลัง)
หลังจากนั้นไม่ทราบชัดว่าชะตากรรมของเรือทั้งสองลำเป็นอย่างไร
Trinidad / Victoria
- นักสำรวจที่นั่งเรือนี้: Ferdinand Magellan
- ผลงาน: เดินทางรอบโลกได้สำเร็จ
- ปีที่ทำผลงาน: 1522
กองเรือของแมกเจลเลนที่เดินทางจากยุโรปไปอเมริกาใต้ วนข้ามแปซิฟิกกลับมาคืนได้ มีทั้งหมด 5 ลำ คือ Trinidad, San Antonio, Cepcepcion, Santiago, Victoria
ระหว่างการเดินทางมีเรือพังไป 3 ลำคือ Santiago (1520 ที่ชายฝั่งอาร์เจนตินา), Concepcion (1521 พังที่ฟิลิปปินส์) และ Trinidad (1521 แถวอินโดนีเซีย) และมีเรือพลัดหลง 1 ลำคือ San Antonio ที่ช่องแคบแมกเจลเลน ตรงปลายสุดของทวีปอเมริกาใต้ ภายหลังลูกเรือลำนี้พาเรือกลับสเปนโดยไม่อ้อมโลก
ทำให้มีเรือที่เดินทางได้รอบโลกเหลือเพียงลำเดียวคือ Victoria ที่กลับถึงสเปนแบบสะบักสะบอม ภายหลังเรือถูกซ่อมใหม่และใช้เป็นเรือส่งสินค้ามาอีกราว 50 ปี จากนั้นหายสาบสูญไปในการเดินทางกลับยุโรปปี 1570
หมายเหตุ: การเดินทางรอบโลกของแมกเจลเลนถือว่าโหดร้ายทารุณมาก เพราะเรือ 5 ลำกลับมาได้แค่ 1 ลำ ตัวของแมกเจลเลนตายที่ฟิลิปปินส์ (โดนชนเผ่าพื้นเมืองฆ่า) ลูกเรือ 260 คนเหลือกลับมาสเปนได้แค่ 18 คน โดยกัปตันเรือที่พาเรือกลับมารอบโลกได้คือ Juan Sebastián Elcano ที่รับตำแหน่งต่อจากแมกเจลเลน แต่คนไม่ค่อยรู้จักกันมากนัก
Beagle
- นักสำรวจที่นั่งเรือนี้: Charles Darwin
- ผลงาน: พาดาร์วินไปค้นคว้าธรรมชาติทั่วโลก
- ปีที่ทำผลงาน: 1831
เรือ HMS Beagle เป็นเรือของอังกฤษ ที่ออกสำรวจทวีปอเมริกาใต้อยู่หลายครั้ง แต่การเดินทางที่มีชื่อเสียงคือทริปที่สองระหว่างปี 1831-1836 เพราะมี Charles Darwin นั่งไปด้วย (และเขาเขียนบันทึกชื่อ The Voyage of the Beagle ทำให้คนจดจำชื่อเรือกันได้มาก)
หลังจากยุคใช้เป็นเรือสำรวจ Beagle ถูกใช้เป็นเรือชายฝั่ง (1945) และถูกเปลี่ยนชื่อเป็น W.V. No 7 จนกระทั่งถึงปี 1970 จึงถูกซื้อซากเรือไป ตอนนี้มีการสำรวจพบว่าชิ้นส่วนของเรือ Beagle จมอยู่ในแม่น้ำ River Rouch ที่ Essex ในอังกฤษ