วิกฤตการณ์ Covid-19 เป็นสิ่งใหม่ที่โลกเพิ่งเคยพบเจอ มันใหม่ทั้งรูปแบบของปัญหา ความรุนแรงของปัญหา สเกลของปัญหา และคำถามสำคัญที่หลายคนถามอยู่ตลอดว่า มันจะจบเมื่อไร
ไม่มีใครรู้ว่า Covid-19 จะจบลงเมื่อไร ตัวแปรขึ้นกับการกลายพันธุ์ของไวรัสเอง หรือ การค้นพบวัคซีน ซึ่งไม่ว่าจะทางไหนก็คงต้องใช้เวลานาน (นานในที่นี้คือ “หลายเดือน” หรือ months ซึ่งไม่มีใครรู้หรอกว่ากี่เดือน)
ดังนั้นถ้าเราใช้กรอบของ “สงคราม” มามองปัญหานี้ ไวรัสคือศัตรูตัวเทพที่ปราบตรงๆ ยังไม่ได้ ทางออกมนุษยชาติคือการประวิงเวลาไว้ให้นานที่สุด เพื่อให้ไวรัสอ่อนแรงลง
ในทางสงคราม มันมีคำเรียกว่า Battle of Attrition (หรือ Attrition Warfare) ซึ่งฝ่ายที่กำลังอ่อนด้อยกว่า มักใช้วิธีนี้ในการกัดกร่อน (attrition) ให้กำลังคน เสบียง ยุทโธปกรณ์ ของอีกฝ่ายค่อยๆ ร่อยหรอลงไป
(ถ้าใครอ่านการ์ตูนเรื่อง Kingdom ในสงครามล่าสุดที่แคว้นจ้าว ก็ใช้วิธีนี้ตอบโต้กองทัพฉิน ด้วยการเผาเสบียง)
ในสนามรบจริง ฝ่ายที่กำลังอ่อนด้อยกว่า มักใช้วิธีกองโจร เลี่ยงการต่อสู้ซึ่งๆ หน้า ตอดเล็กตอดน้อย ทำลายเสบียงไปเรื่อยๆ ให้กำลังของอีกฝ่ายอ่อนแรงลง (มีชื่อเรียกว่า Fabian Strategy ตามชื่อแม่ทัพโรมัน Quintus Fabius Maximus Verrucosus ที่ใช้วิธีนี้รบกับ Hannibal ซึ่งเป็นแม่ทัพที่เก่งที่สุดคนหนึ่งในประวัติศาสตร์)
แต่ในชีวิตจริงปี 2020 เราไม่รู้จะเอาอะไรไปสู้กับไวรัส ต้องเอาตัวรอดไปวันๆ ให้ได้ก่อน
ตัวชี้วัดสำคัญของ Battle of Attrition คือ กำลังทรัพยากรในมือทั้งหมด หากทั้งสองฝ่ายออกศึกแล้วเหนื่อยแรงไปเรื่อยๆ ฝ่ายที่มีทรัพยากรเหนือกว่า จะสามารถยืนหยัดอยู่ได้
ดังนั้น สิ่งที่เราทำได้ตอนนี้คือ รักษาระดับทรัพยากรเอาไว้ให้อยู่ได้นานที่สุด ไม่ว่าจะเป็นเงินทอง อาหาร ข้าวของเครื่องใช้ สุขภาพกาย สุขภาพใจ ระดับความเครียด ฯลฯ ต้องใช้สอยอย่างประหยัดและรักษาสิ่งที่มีอยู่ไว้ให้ดี จนกว่ามนุษยชาติจะสามารถพัฒนาอาวุธมาต่อสู้กับไวรัสได้ หรือ ไวรัสเหนื่อยแรง กลายพันธุ์ไปเอง
ภาพรูปปั้น Fabius ที่พระราชวังเชิงบรุนน์ในออสเตรีย โดย Herzi Pinki จาก Wikimedia Commons