ได้รับคำแนะนำจากคุณสฤณี อาชวานันทกุล ให้ดูคลิปสอนวิชา Blockchain and Money ของ MIT ที่สอนโดย Gary Gensler ซึ่งปัจจุบันเป็นประธาน ก.ล.ต. ของสหรัฐ (Chairman of SEC)
คอนเซปต์ของคอร์สนี้เป็นการผสมผสานระหว่างวิชาด้านการเงิน กับวิชาด้านเทคโนโลยี โดย Gensler จะชวนตั้งคำถามและถกเถียงถึงแง่มุมต่างๆ ที่ต้องใช้วิชาทั้งสองด้านประกอบกัน
ดูคลิปตอนแรกที่เป็น Introduction แล้ว ก็ถือว่าได้ประโยชน์ด้านปรับพื้นฐานทางวิชาการเงินด้วย เลยมาจดบันทึกไว้
What is Money?
เงิน (money) คืออะไร
- เป็นสื่อกลางแลกเปลี่ยน (medium of exchange) ที่ขยับมาจากยุค barter
- เป็นตัวกักเก็บมูลค่า (store of value)
- เป็นหน่วยวัดมูลค่า (unit of account) ซึ่งมีคุณสมบัติย่อยคือ
- สามารถนับได้ (countable ในทางคณิตศาสตร์) เช่น บวกลบคูณหาร
- แยกย่อยและนำมารวมกลับคืนได้ (divisible) เช่น เหรียญ 5+5 = เหรียญ 10
- มีมูลค่าคงตัว ใช้แทนกันได้ (fungible) เช่น มีเหรียญ 1 บาท 2 เหรียญ จะใช้เหรียญไหนก็ได้ผลเหมือนกัน
What is Finance?
Gensler สรุปว่า “finance is the movement of money & risk throughout the economy”
การเงิน (finance) คือการเคลื่อนย้ายเงิน (money) ซึ่งจะเดินทางไปพร้อมกับความเสี่ยง (risk) เสมอ
Gensler เคยทำงานที่ Goldman Sachs มานาน 18 ปี เขาเปรียบเทียบว่า finance คือคอขวดของนาฬิกาทราย เป็นจุดตรงกลางของการแลกเปลี่ยนต่างๆ จำนวนมหาศาล จึงทำให้วงการ finance “ชักส่วนแบ่งค่าเช่า” (collecting economic rents) ได้เยอะมาก
The Problems of Financial Sector
Gensler ยังพูดถึงปัญหาใหญ่ในภาพรวมของ “ภาคการเงิน” ได้แก่
- วิกฤตการเงินที่เกิดขึ้นซ้ำบ่อยๆ
- ความไม่เสถียรภาพของเงินแบบ fiat ที่มาจากนโยบายบางอย่าง
- การต้องใช้ตัวกลางแบบรวมศูนย์ (centralized intermediary) ซึ่งรวมความเสี่ยงไว้ตรงกลาง + มีต้นทุนแพง
- ระบบจ่ายเงินของธนาคารกลางที่ล้าหลัง
- กระบวนการ clearing & settlement ที่ช้า แพง เสี่ยง
- มีคนอีกมากที่ยังเข้าไม่ถึงการเงินในระบบ
Regulation Framework
Gensler เคยเป็น regulator มาก่อนด้วย (หลังจากนั้นจึงไปเป็นประธาน SEC) จึงเล่าให้ฟังว่า เป้าหมายของการกำกับดูแล (ในภาพใหญ่มากๆ) คืออะไร
- ป้องกันการใช้งานผิดกฎหมาย (ฟอกเงิน etc)
- สร้างเสถียรภาพทางการเงิน
- คุ้มครองนักลงทุนทั่วไป
