หาข้อมูลเรื่องสภาพเศรษฐกิจของรัสเซีย แล้วเจอบทความนี้ของ Paul De Grauwe ซึ่งเป็นอาจารย์ด้านเศรษฐศาสตร์ที่ LSE
EUROPP เวลาเราเทียบขนาดระหว่างยูเครนกับรัสเซีย แน่นอนอยู่แล้วว่ารัสเซียใหญ่กว่าทุกอย่าง แหงล่ะ ประเทศที่มีอาณาเขตใหญ่ที่สุดในโลกนี่นา
แต่ความใหญ่นั้นเป็นแค่พื้นที่ เพราะถ้าดูจากขนาดของ GDP แล้ว รัสเซียมีขนาดราว 1.6 trillion USD อยู่อันดับ 11 ของโลก (ตัวเลขปี 2021) น้อยกว่าเกาหลีใต้อยู่นิดหน่อย มีขนาดใกล้เคียงกับบราซิลและออสเตรเลีย (อันนี้พูดถึง GDP รวมเท่านั้นด้วย ไม่ได้พูดถึงต่อหัวประชากร GDP per capita)
อันดับ 11 ของโลกฟังดูไม่แย่นัก แต่ถ้าเทียบกับประเทศที่มี GDP ขนาดใหญ่กว่า เช่น สหรัฐมี 23 trillion ใหญ่กว่า 14 เท่า, จีนมี 17 trillion เท่ากับว่าใหญ่กว่ารัสเซียถึง 10 เท่า, เยอรมนีมี 4 trillion ใหญ่กว่าเกือบ 3 เท่า, อินเดียที่เรารู้สึกว่าจนๆ ยังมีเกือบ 3 trillion รวยกว่ารัสเซียมาก
ในอีกทาง ประเทศเล็กๆ แบบเนเธอร์แลนด์ มี GDP 1 trillion ก็ไม่ต่างจากรัสเซียมากนัก (แต่พื้นที่และประชากรน้อยกว่ามาก) หรือเกาะไต้หวันมี GDP 785 billion ถือว่าเกินครึ่งของรัสเซีย
De Grauwe จึงใช้คำว่า เอาจริงแล้วรัสเซียเป็นประเทศเล็กๆ ในทางเศรษฐกิจ (economically) ในตัวอย่างใช้คู่ GDP ของเนเธอร์แลนด์ + เบลเยียม มาเทียบ แต่จริงๆ แล้วจะใช้อินโดนีเซีย + ไทย ก็ได้เหมือนกัน
Russia is a small country. From an economic perspective, that is. According to the IMF the gross domestic product (GDP) of Russia amounted to $1,648 billion in 2021. This is about the same size as the combined GDP of Belgium ($582 billion) and the Netherlands ($1,008 billion) in the same year. Even if you add those two countries together, you still have a small country. Russia’s GDP represents barely 10% of the EU’s GDP. Russia is an economic dwarf in Europe.
คำถามที่ตามมาคือ ประเทศที่มีขนาดเศรษฐกิจไม่ใหญ่นักแบบรัสเซีย (แต่คนรู้สึกว่าใหญ่) จะมีเงินไปทำสงครามกับยูเครนได้นานแค่ไหน (มีคนประเมินว่าค่าใช้จ่ายสงคราม ประมาณ 20 billion USD ต่อวัน) คำตอบคือไม่นาน
Can such a small country win an intense war against a country that is resisting tooth and nail and that will have to be occupied for a long time? My answer is no. Russia does not have the resources to do so.
วิธีการเดียวคือ ปูตินต้องไปแบ่งเงินส่วนอื่นในประเทศมาใช้ทำสงคราม ซึ่งทำให้ประชาชนรัสเซีย (ที่จนอยู่แล้ว) ยิ่งจนเข้าไปอีก
The fact that Russia has such a small GDP while the country has 146 million inhabitants (more than 5 times the population of Belgium plus the Netherlands) hides the fact that most Russians live in relative poverty. Putin will have to push them even further into poverty to realise his megalomaniac ambitions.
สิ่งที่เราจะได้เห็นในรัสเซียคือ เงินเฟ้อ + สินค้าอุปโภคบริโภคขาดแคลน –> ราคาพุ่ง –> ควบคุมราคา –> ของยิ่งขาดแคลน –> ต้องเข้าแถวรอปันส่วนกันเหมือนในอดีต
As a result, inflation will rise sharply. The temptation will be great to introduce price controls. The result is known: rationing and scarcity. Paradoxically, this will fulfill Putin’s ambition: a return to the Soviet Union with its long waiting lines in front of the shops.
โครงสร้างเศรษฐกิจของรัสเซียเองก็ค่อนข้างล้าสมัย ประเทศอาศัยการทำเงินจากการขายทรัพยากร เช่น ก๊าซ น้ำมัน เหล็ก ประมาณ 80%
ตอนนี้ราคาพลังงานและโภคภัณฑ์พุ่งสูง ทำให้รัสเซียรู้สึกว่าตัวเองรวย มีเงินสำรองเยอะ แต่เมื่อเงินสำรองที่เก็บไว้ในโลกตะวันตกเจอมาตรการแซงก์ชัน แช่แข็งทรัพย์สินขั้นสุด ทำให้เอาออกมาใช้ไม่ได้ (ซะงั้น)
Russia is economically a small country; it is also an underdeveloped country. It has a production structure of a typical African country. The country mainly exports raw materials and energy (gas and crude oil). They make up 80% of Russian exports.
Today, energy and commodity prices are very high. That has allowed Russia to pile up more than $600 billion in international reserves (dollars, euros, pounds, gold). It has also boosted the budgetary revenues of the Russian government. But those are temporary effects. They have created the illusion that Russia has the resources to wage a protracted war.
It is already clear that this is an illusion. About half of these international reserves are now being frozen by the punitive measures imposed by Western countries.
อีกประเด็นที่ไม่ได้อยู่ในบทความ แต่ผมสนใจเลยนำมาเขียนด้วยกันคือ การกระจายตัว ความหนาแน่นของประชากรรัสเซีย เอาเข้าจริงก็ถือว่าค่อนข้างกระจุกตัวด้วยซ้ำ (รัสเซียมีประชากร 146 ล้านคน ใหญ่กว่าไทยประมาณเท่าตัวเอง)
จากแผนที่ (มีคนชื่อ BlackHurst ทำไว้ใน Reddit) จะเห็นว่าประชากรอยู่ฝั่งตะวันตกของประเทศเกือบหมด นั่นคือ ย่านแถวๆ รอบมอสโกตรงกลาง ไล่ลงมาถึงบริเวณภาคใต้คือติดกับยูเครน จอร์เจีย แถวๆ นั้นเท่านั้น