วันก่อนอ่านเจอกระทู้ใน Twitter พูดถึงเรื่องการออกแบบ “สนามฟุตบอล” ว่าทำไมสนามรุ่นใหม่ๆ หน้าตามันคล้ายๆ กันไปหมด คือเป็นวงกลมหรือสี่เหลี่ยมมุมโค้ง มีหลังคาคลุมสแตนด์แล้วยื่นออกมา เหลือรูเล็กน้อยตรงกลาง
Why are football stadiums all starting to look the same? pic.twitter.com/fubD6QpdY0
— The Cultural Tutor (@culturaltutor) February 5, 2023
ความรู้ใหม่ที่ได้คือ บริษัทสถาปนิกที่รับออกแบบสนามฟุตบอลยุคใหม่ๆ นับจากปี 2000 เป็นต้นมา มีอยู่บริษัทหนึ่งที่ได้รับงานเยอะมาก โดยเฉพาะในอังกฤษ นั่นคือบริษัทชื่อว่า Populous
สนามฟุตบอลชื่อดังที่ Populous ออกแบบให้ได้แก่
- Millennium Station – Cardiff, Wales (1999)
- Estádio da Luz – Lisbon, Portugal (2003)
- Emirates Stadium – London – Arsenal (2006)
- Wembley Stadium – London – England (joint project with Foster and Partners) (2007)
- Soccer City – Johannesburg, South Africa – South Africa (2009)
- London Stadium (Olympic Stadium) – London, UK – West Ham United (2012)
- Etihad Stadium expansion – Manchester – Manchester City (2015)
- Tottenham Hotspur Stadium – London – Tottenham (2019)
- Craven Cottage new Riverside stand – London – Fulham Football Club (2022)
จะเห็นว่าสนามฟุตบอลใหญ่ๆ ในลอนดอนทั้งของ Arsenal, West Ham, Spurs, Fulham รวมถึง Wembley (และบางส่วนของสนาม Chelsea) ล้วนแต่เป็นฝีมือออกแบบของ Populous ทั้งสิ้น จึงไม่น่าแปลกใจที่สนามมี “สไตล์” บางส่วนที่คล้ายคลึงกัน อาจแตกต่างไปที่ส่วนตกแต่งภายนอกซะมาก
นอกจากสนามฟุตบอลในยุโรปแล้ว Populous ยังมีผลงานออกแบบสนามกีฬาจำนวนมหาศาล ทั้งสนามฟุตบอล อเมริกันฟุตบอล เบสบอล ในอเมริกาอีกหลายสิบ มีทำสนามกีฬาประเภทอื่นๆ เช่น จักรยาน รถแข่ง คริกเก็ต สนามโอลิมปิก ฯลฯ รวมถึงพวกฮอลล์คอนเสิร์ต ศูนย์ประชุม อีกจำนวนมาก
รายชื่อทั้งหมดดูได้จาก Populous Portfolio หรือใน Wikipedia
เลยทำให้อยากรู้ว่า Populous เกิดขึ้นมาได้อย่างไร จึงไปอ่านประวัติดู พบว่า Populous เดิมเป็นส่วนหนึ่งของ HOK (Hellmuth, Obata + Kassabaum) บริษัทสถาปนิกที่ใหญ่ที่สุดของอเมริกา และใหญ่เป็นอันดับสามของโลก (รายชื่อปี 2022 นับตามรายได้บริษัท)
บริษัท HOK ก่อตั้งในปี 1955 ที่เมือง St. Louis จากนั้นก็เติบโตเรื่อยมา แล้วตั้งแผนกออกแบบสนามกีฬา Sports Facilities Group ขึ้นมาในปี 1983 ภายหลังเปลี่ยนชื่อเป็น HOK Sport Venue Event
ในปี 1998 HOK Sport ควบรวมกับบริษัทอีกแห่งชื่อ LOBB Partnership จากลอนดอน แล้วในปี 2009 ทีมผู้บริหารของ HOK Sport จึงรวมเงินซื้อหุ้นของบริษัทออกมาจากบริษัทแม่ HOK และเปลี่ยนชื่อเป็นบริษัทใหม่ Populous นั่นเอง (ประวัติสั้นๆ บนหน้าเว็บบริษัท)
ความเชี่ยวชาญของ HOK Sport/Populous ช่วงแรกๆ เป็นการออกแบบสนามเบสบอลในสหรัฐ จากนั้นขยับขยายมายังกีฬาประเภทอื่น เช่น บาสเก็ตบอล อเมริกันฟุตบอล ก่อนเริ่มออกมาทำตลาดสนามฟุตบอลอย่างจริงจังในช่วงหลังปี 2000
ในหน้าเว็บของ Populous เองก็ “we design the places where people love to be together” และล่าสุดบริษัทเพิ่งได้งานสนาม New Milano Stadium สนามใหม่ของ Inter & AC Milan
Populous