บทความนี้เป็นภาคต่อของ Electromagnetism vs Thermodynamics โดย Noah Smith คนเดิม ได้เขียนบทความชื่อ Why every country needs to master the Electric Tech Stack เพื่อขยายแนวคิดของเขาในเรื่อง “อุตสาหกรรมที่ขับเคลื่อนด้วยพลังงานไฟฟ้า” แทนที่จะเป็นพลังงานกล-ความร้อนแบบเดิม
Noah Smith ย้อนความว่าในประวัติศาสตร์ เราเห็นอุตสาหกรรมที่เป็น “ผู้ชนะ” ในแต่ละยุคสมัย เช่น รถไฟ รถยนต์ เหล็กกล้า เซมิคอนดักเตอร์ ประเทศไหนที่เลือกอุตสาหกรรมได้ถูกต้อง (ไม่ว่าบังเอิญหรือตั้งใจ) จะผงาดขึ้นมาเป็นมหาอำนาจ
ถ้าเอาแง่มุมของสงครามและความมั่นคงมาประกอบด้วย ประเทศมหาอำนาจทางการทหารในอดีตคือประเทศที่ผลิตรถถังและเครื่องบินได้มาก (เหล็กกล้า) แต่ปัจจัยชี้ขาดในสงครามยุคนี้ (ตัวอย่างที่ชัดเจนคือสงครามยูเครน-รัสเซีย) คือ โดรนอัตโนมัติ
คำถามที่ตามมาคือ ถ้าเราอยากสร้างอุตสาหกรรมผลิตโดรน เราต้องมีเทคโนโลยีอะไรบ้าง? คำตอบคือมี 4 กลุ่ม
- แบตเตอรี่ เพื่อจ่ายพลังงาน
- มอเตอร์ไฟฟ้า (electric motors) เพื่อหมุนใบพัด
- อิเล็กทรอนิกส์กําลัง (power electronics) ใช้ควบคุมการจ่ายไฟจากแบตเตอรี่ไปยังมอเตอร์
- ชิปคอมพิวเตอร์ เพื่อควบคุม สื่อสาร สั่งการ
ใครๆ ก็รู้ความสำคัญของชิปคอมพิวเตอร์ในยุคนี้ แต่ชิ้นส่วน 1-3 กลับไม่ค่อยถูกพูดถึงกันเท่าไรนัก ซึ่ง Noah เรียกรวมกันว่า Electric Tech Stack
ความสำคัญของ Electric Tech Stack คือมันไม่ใช่แค่เรื่องโดรน แต่เป็นพื้นฐานของการผลิตเครื่องยนต์กลไกทุกอย่างในโลกยุคนี้ไปเรียบร้อยแล้ว ถ้าประเทศของคุณสามารถผลิตโดรนโดยใช้ชิ้นส่วนในประเทศได้เอง ก็แทบจะผลิตสินค้าอื่นๆ ได้แทบทุกอย่างแล้ว
If you have the ability to make drones domestically, you can also manufacture an increasingly large percentage of everything else.
ในอดีตการผลิตรถยนต์ ทีวี โทรศัพท์มือถือใช้เทคโนโลยีที่ต่างกันสุดขั้ว แต่ทุกวันนี้สินค้าเกือบทุกอย่างต้องมีชิปและแบตเตอรี่ ถ้าต้องการให้มันเคลื่อนไหวได้ก็ต้องมีมอเตอร์ไฟฟ้า และอิเล็กทรอนิกส์กำลังเพิ่มเข้ามา ตัวอย่างที่ชัดเจนที่สุดของการเปลี่ยนผ่านยุคสมัยนี้คือ รถไฟฟ้า EV
แนวคิดเรื่อง Electric Tech Stack จึงอธิบายได้ว่าทำไมจีนถึงทำรถไฟฟ้า EV ได้ดี เพราะสั่งสมความเชี่ยวชาญในการผลิตชิ้นส่วนที่สำคัญแห่งยุคสมัย (เช่น ชิปและแบตเตอรี่) มายาวนาน และเป็นคำอธิบายได้ว่าทำไม Xiaomi หรือ BYD ถึงขยายธุรกิจมาทำรถยนต์ EV เพราะมีชิ้นส่วนต่างๆ ครบอยู่แล้ว แค่ใส่ล้อเข้ามาเพิ่มเท่านั้น
Noah ยังยกคำพูดของ Ryan McEntush แห่งบริษัทลงทุนชื่อดัง Andreessen Horowitz ที่มีแนวคิดคล้ายๆ กัน แต่เขาใช้คำว่า electro‑industrial stack ซึ่งนิยามใกล้เคียงกันมาก
That bridge is the electro‑industrial stack — the technologies that enable machines to behave like software: minerals and metals processed into advanced components, energy stored in batteries, electrons channeled by power electronics, force delivered by motors and actuators, all orchestrated by software running on high-performance compute…
Noah เขียนเรื่อง Electric Tech Stack ในบริบทของการป้องกันประเทศ อเมริกา vs จีน แต่ผมคิดว่ามันใช้ได้กับบริบทของนโยบายอุตสาหกรรมไทยได้ด้วยเช่นกัน ดังนั้นถ้าหากเราต้องการพลิกฟื้นภาคอุตสาหกรรมไทยให้กลับขึ้นมารุ่งเรืองใหม่อีกครั้ง เราก็จำเป็นต้องมุ่งหน้าผลักดันเทคโนโลยีในชุด Electric Tech Stack ในระดับสูงอย่างจริงจัง
หมายเหตุ: Noah แนะนำให้อ่านบทความ The Electric Slide ของ Packy McCormick ซึ่งยาวมาก ละเอียดมาก
ภาพประกอบ: แผนผังชิ้นส่วนของโดรน DJI Mavic Pro จากเอกสารคู่มือโดรน