ภาพถ่ายของ Alan Shepard กับ JFK ในปี 1961 – Wikipedia
เมื่อพูดถึงมนุษย์คนแรกที่ได้ขึ้นไปบนอวกาศ เด็กทั้งโลกคงรู้จักชื่อ Yuri Gagarin มนุษย์อวกาศชาวรัสเซีย (โซเวียตในยุคนั้น) ที่ขึ้นยานอวกาศ Vostok 1 ขึ้นไปบนวงโคจร แล้วโคจรรอบโลก 1 รอบได้สำเร็จในปี 1961
แต่ใครคือมนุษย์อวกาศคนที่สองของโลก ประวัติศาสตร์ไม่ค่อยจดจำเรื่องนี้ (ในวงกว้าง) มากนัก เขาคือ Alan Shepard มนุษย์อวกาศคนแรกของอเมริกา ที่ขึ้นอวกาศไปกับยาน Mercury-Redstone 3 ในปีเดียวกัน แต่ช้ากว่าเที่ยวบินของ Gagarin เพียง 3 สัปดาห์
ความพ่ายแพ้ของอเมริกาในตอนนั้น ทำให้ในปี 1962 ประธานาธิบดี JFK ต้องออกมากระตุ้นด้วยสปีช We choose to go to the Moon อันโด่งดัง โดยตั้งเป้าว่าจะตัดหน้าโซเวียต ส่งคนไปยังดวงจันทร์ให้ได้ก่อน ภายในสิ้นทศวรรษนั้น (ซึ่งก็ทำได้สำเร็จในปี 1969 กับภารกิจ Apollo 11)
ปี 1961 ทั้ง Gagarin และ Shepard สร้างประวัติศาสตร์ของมนุษยชาติ แต่เส้นทางหลังจากนั้นของทั้งสองคนแตกต่างกันไป
Gagarin แทบไม่ได้ออกอวกาศต่อ เพราะโซเวียตเกรงว่าจะสูญเสีย “ฮีโร่ของชาติ” จากอุบัติเหตุจรวดระเบิด เขาจึงไปเป็นนักบินรบแทน แต่ก็ไม่วาย เสียชีวิตในปี 1964 จากเหตุเครื่องบินตก (ด้วยวัยเพียง 34 ปี)
แต่ Shepard เป็นนักบินอวกาศต่อ และในอีก 10 ปีต่อมา เขาได้เป็นกัปตันของยาน Apollo 14 บินไปลงดวงจันทร์ด้วย เขาถือเป็นมนุษย์ที่แก่ที่สุดที่เคยไปเหยียบดวงจันทร์ ด้วยวัย 47 ปี ณ ตอนนั้น
ตามระบบของ NASA ที่บุกเบิกอวกาศในทศวรรษ 1960s ต้องบอกว่า นักบินอวกาศหายาก (เพราะเป็นอาชีพที่ไม่เคยมีมาก่อน) ส่วนใหญ่ต้องเอานักบินรบมาเทรนเป็นนักบินอวกาศ เมื่อเทรนแล้วก็ต้องใช้ให้คุ้มเพราะลงทุนมหาศาล นักบินอวกาศที่เทรนมาจึงต้องมาวนภารกิจกันไปตามคิว (นักบินสำรองของภารกิจนั้นๆ จะมีสิทธิได้เป็นนักบินตัวจริงของภารกิจต่อๆ ไป) ซึ่ง Shepard ก็เป็นหนึ่งในนั้น
ตัวโครงการ Apollo เองก็เป็นโครงการที่มีระยะเวลาค่อนข้างสั้น โครงการเริ่มครั้งแรกในปี 1961 แต่กว่าจะพัฒนาเทคโนโลยีจนเข้าที่เข้าทาง ก็ต้องรอจนถึงปี 1967 ที่เริ่มส่งคนบินในภารกิจ Apollo 1 (ซึ่งระเบิดตั้งแต่ตอนทดสอบด้วย นักบินชุดแรกตายหมด) ออกบินได้อีกทีคือ Apollo 7 ในปี 1968, บินถึงดวงจันทร์ครั้งแรกคือ Apollo 11 ปี 1969 และภารกิจสุดท้ายคือ Apollo 17 ในปี 1972
พูดง่ายๆ ว่าโครงการ Apollo ที่ส่งคนไปบนดวงจันทร์หลายครั้งมาก (รวมทั้งหมด 7 ภารกิจ ได้ลงจอดจริงๆ 6 ภารกิจ เพราะ Apollo 13 มีปัญหาเทคนิค เลยลงจอดไม่ได้แล้ววนกลับโลก) เกิดขึ้นในช่วงเวลาสั้นๆ เพียง 3 ปีครึ่งเท่านั้น (1969-1972) เหตุผลที่เลิกไปเพราะเงินหมด งบประมาณบานปลายไปมาก และมนุษยชาติก็ยังไม่ได้กลับไปดวงจันทร์อีกเลย
ภารกิจที่ถี่ยิบขนาดนี้ ทำให้จำเป็นต้องใช้นักบินอวกาศจำนวนมาก ซึ่งรวมถึง Shepard ด้วย ทำให้เขาถูกวางตัวไว้เป็นทีมของ Apollo 14 (ตอนแรกจะได้บินกับ Apollo 13 ด้วยซ้ำ แต่สลับคิวกันเลยได้บินกับ Apollo 14 แทน)
Shepard จึงได้เป็นตำนานอีกครั้ง จากเดิมที่เป็นมนุษย์อวกาศคนแรกของอเมริกา ก็ได้ตำแหน่งคนที่เคยเดินบนดวงจันทร์มาพ่วงอีกตำแหน่ง (เขาเป็นคนที่ 5 จากทั้งหมด 12 คน เพราะมีการส่งคนไปยังดวงจันทร์ 6 ภารกิจ ที่ได้ลงเดินมีครั้งละ 2 คน)
หมายเหตุ: นอกจาก Shepard แล้วยังมีนักบินอวกาศอีก 2 คนจากโครงการ Mercury ที่ได้มาินกับโครงการ Apollo ต่อคือ Virgil Grisson (Apollo 1 เสียชีวิต) และ Walter Schirra (Apollo 7 แต่ไม่ได้ไปดวงจันทร์ แค่ได้บินออกนอกโลก)
หลังจากภารกิจ Apollo 14 ในปี 1971 Shepard มาเป็นหัวหน้าสำนักงานนักบินอวกาศ (Chief of the Astronaut Office) จนถึงปี 1974 แล้วลาออกจาก NASA หลังจากนั้นก็หันไปทำธุรกิจและประสบความสำเร็จ จนเสียชีวิตในปี 1998
ความสำเร็จของ Shepard โดยเฉพาะในฐานะชาวอเมริกันคนแรกที่ได้ออกสู่อวกาศ ถูกนำไปอ้างอิงในเกม Mass Effect ที่ตัวเอกของเรื่อง (เลือกเพศได้ว่าเป็นชายหรือหญิง) ชื่อว่า Commander Shepard ด้วย
ข้อมูลอ้างอิง