เริ่มจากความสงสัยที่ว่า ระดับคะแนนรีวิวเกมใน Steam มีกี่ระดับชั้นบ้าง ระดับสูงสุดเท่าที่เคยเจอคือ Overwhelmingly Positive ต้องได้คะแนนรีวิวเท่าไร และมีเกมที่ได้คะแนนระดับนี้กี่เกม
แต่พออ่านไปอ่านมาก็พบว่า ระบบ ranking/rating ของ Steam ซับซ้อนกว่าที่คิดมาก
คะแนนรีวิวของ Steam คิดอย่างไร มีกี่ระดับ
วิธีคิดคะแนนรีวิวของ Steam คือ นับเฉพาะคะแนนรีวิวของผู้ใช้ที่ซื้อเกมนั้นเท่านั้น โดยผู้ซื้อสามารถเลือกให้คะแนนได้ 2 รูปแบบคือ แนะนำ (recommended/positive) กับไม่แนะนำ (not recommended/negative)
จากนั้น Steam จะนำคะแนนที่แนะนำ (positive reviews) มาหารด้วยคะแนนทั้งหมด (total reviews) ออกมาเป็น %
พอได้ % แล้วจะนำมาจัดกลุ่ม (ศัพท์ของวงการเรียกว่า bucket) เท่าที่หาข้อมูลได้มีที่ Gamasutra เคยสรุปไว้
- 95 – 99% : Overwhelmingly Positive
- 94 – 80% : Very Positive
- 80 – 99% + few reviews: Positive
- 70 – 79% : Mostly Positive
- 40 – 69% : Mixed
- 20? – 39% : Mostly Negative
- 0 – 39% + few reviews: Negative
- 0 – 19% : Very Negative
- 0 – 19% + many reviews: Overwhelmingly Negative
เกมอะไรคือเกมที่ได้คะแนนรีวิวสูงสุดของ Steam
ตรงนี้ค่อนข้างยาก เพราะระบบ listing/ranking ของ Steam มีวิธีเรียงคือ เรียงตาม bucket ก่อน แล้วในแต่ละ bucket จะเรียงตามจำนวนการรีวิวอีกที
นั่นแปลว่า เราจะเห็นเกมที่ได้ 95% (Overwhelmingly Negative) ที่มีรีวิว 5,000 รีวิว อยู่ลำดับที่เหนือกว่าเกม 98% แต่มี 2,000 รีวิว
นอกจากนี้ Steam ยังแยกจำนวนการรีวิวในช่วงเร็วๆ นี้ (recent reviews หรือ 30 วันล่าสุด) จากจำนวนรีวิวทั้งหมด (all reviews) อีกด้วย ทำให้เกมที่ออกใหม่ หรือกลับมาเป็นกระแสใหม่ จะมีโอกาสอยู่สูงกว่าเกมดังกว่าแต่ออกมานานแล้ว
มีวิธีดูรายชื่อเกม Overwhelmingly Positive หรือไม่
น่าเสียดายว่า ในระบบ official listing ของ Steam ในปัจจุบัน ไม่มีวิธีดูรายชื่อเกมตาม bucket เช่น ไม่สามารถดูเฉพาะเกมที่อยู่ในระดับ Overwhelmingly Positive ได้
วิธีการเดียวที่พอใช้ได้คือ เข้าหน้า listing รวมของ Steam ที่แสดงเกมทั้งหมด แล้วเลือก Sort by User Reviews ก็จะได้เกมที่เป็น Overwhelmingly Positive ขึ้นมาก่อน แต่ที่เหลือต้องไล่ดูเองด้วยมือว่ามีเกมที่เป็น Overwhelmingly Positive กี่เกม มีเกมอะไรบ้าง
มีระบบการจัดอันดับเกมใน Steam ที่ดีกว่าปัจจุบันหรือไม่
คำถามว่า เกมอะไรคือเกมที่ดีที่สุด ได้คะแนนรีวิวสูงที่สุดใน Steam เป็นคำถามคลาสสิกที่มีมานาน และด้วยระบบ official ของ Steam ไม่สามารถตอบคำถามนี้ได้ (เข้าใจว่า Valve ตั้งใจทำให้ไม่มี จะได้ไม่ทะเลาะกัน)
แต่ก็โชคดีว่า Steam เป็นแพลตฟอร์มที่ค่อนข้างเปิด API ให้ดึงข้อมูล และมีหลายเว็บนำข้อมูลเหล่านี้ไปใช้คิดระบบ ranking ของตัวเอง
ตัวอย่างที่ชัดเจนคือ SteamDB ซึ่งมีระบบเรียงคะแนนที่เปิดเผยสูตร โดยอิงจากคะแนนรีวิวเป็น % เป็นหลัก แล้วถ่วงน้ำหนักด้วยจำนวนรีวิว ผลออกมาเป็น ranking ของ SteamDB เอง ที่อันดับหนึ่งคือเกม Portal 2 ที่เฉือนชนะเกม Factorio มานิดเดียว
หรือถ้าจะเอาของสำนักอื่น มีอีกเว็บคือ Steam 250 ที่นำข้อมูลจาก Steam มาคำนวณและคิดอัลกอริทึมของตัวเองเช่นกัน โดยเกมที่คะแนนสูงสุดคือ Terraria ส่วน Portal 2 อยู่อันดับสอง
ในภาพรวมแล้ว rank ระดับ Top 10 ของ Steam จากแต่ละสำนักคงไม่ต่างกันมากนัก ความแตกต่างคงอยู่ที่ลำดับเท่านั้น แต่เกมไหนเข้า Top Rank คงคล้ายๆ กัน และพอใช้เป็น “มติมหาชน” ได้ว่าเกมไหนที่เป็นเกมคุณภาพ เกมที่คนจำนวนมากชื่นชอบ (พูดง่ายๆ ซื้อแล้วไม่พลาด) เป็นอีกทางเลือกหนึ่งนอกจากการใช้ critical score แบบ metacritic